Nie wiem jeszcze, kiedy spełni się marzenie wielu odbiorców roślin ozdobnych, aby produkować je bez stosowania pestycydów. Nie będzie to z pewnością takie łatwe patrząc na coraz większe wymagania jakościowe, jakie stawiają odbiorcy roślin ozdobnych. Jednym z czynników znacznie ograniczonych wysoką jakość roślin ozdobnych są choroby. Pojawienie się ich na systemie korzeniowym roślin prowadzi najczęściej do ich zamierania lub drastycznego zahamowania wzrostu i rozwoju.
Istnieje, więc konieczność, obok zapewnienia roślinom właściwych warunków uprawy, ich ochrony. Od co najmniej 100 lat mówi się i pisze o biologicznej ochronie roślin.
Klasycznym jej przykładem jest stosowanie płodozmianu, dodatek do gleby kompostów z resztek roślin lub przekompostowanego obornika. W międzywojniu w piśmiennictwie ogrodniczym polecano do zwalczania mączniaka prawdziwego przefermentowanej gnojowicy, odpowiednio rozcieńczonej. Wówczas była to konieczność, gdyż brakowało skutecznych środków chemicznych, podczas gdy dziś jest to klasyczny przykład biologicznej ochrony roślin.
W minionym 20-leciu wzrosło zainteresowanie wykorzystaniem wyciągów z kompostów w biologicznej ochronie roślin przed chorobami.
Stwierdzono, że wyciąg z przefermentowanego obornika silnie ogranicza rozwój niektórych plamistości liści oraz szarą pleśń.
Antifung jest również wyciągiem z przekompostowanego obornika przetrawionego dodatkowo przez dżdżownice.
W wyciągu tym znajduje się więc cały kompleks makro- i mikroelementów oraz dodatkowo bardzo szeroka grupa mikroorganizmów, spośród których niektóre hamują wzrost i rozwój grzybów chorobotwórczych. Świadczą o tym wyniki badań uzyskane w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach. Biopreparat stosowano do ochrony roślin ozdobnych przed patogenami zasiedlającymi glebę oraz występującymi na pędach.
W uprawie roślin ozdobnych bardzo groźne dla roślin są patogeny glebowe.
Pojawienie się grzybów z rodzaju Pythium – przyczyny zgorzeli zgnilakowej może powodować zamieranie siewek przed lub po ukazaniu się ich nad powierzchnią gleby, na starszych roślinach zgnilizną korzeni.
Na sadzonkach zielnych i zdrewniałych może dochodzić do zgnilizny podstawy pędu rozszerzającej się często na liście.
W przypadku grzybów z rodzaju Pythophthora – przyczyny fytoftorozy, dochodzi do zagniwania korzeni, a zgnilizna rozszerza się na nasadę pędu. Porażone rośliny zmieniają barwę na szaro-zieloną i więdną w części lub w całości.
W przeprowadzonych doświadczeniach Antifung w stężeniach 12,5 i 25% stosowano do podlewania zakażonego podłoża bezpośrednio po sadzonkowaniu lub sadzeniu roślin Pythium i Phytophthora.
To działanie preparatu na grzyby polegało między innymi na zmniejszeniu liczebności ich populacji w glebie.
Grzyby z rodzaju Fasarium mogą powodować różne objawy chorobowe. Z pewnością do najgroźniejszych należy fuzarioza naczyniowa np.: goździka, cyklamena, astrów. Grzyb wnika do korzeni, a następnie do wiązek przewodzących powodując między innymi bardzo silne ograniczenie przepływu wody i soli mineralnych z korzeni do części nadziemnych. Wynikiem tego jest więdnięcie i zamieranie roślin. Innym przykładem fuzariozy jest gnicie korzeni, bulw czy cebul oraz plamistość liści i kwiatów. Grzyby z rodzaju Fusarium mogą przetrwać w glebie nawet przez kilkanaście lat, bez obecności rośliny żywicielskiej.
Aby zminimalizować występowanie choroby niezbędne jest zastosowanie środków ograniczających rozwój tych grzybów, jednym z nich jest Antifung 20 SL.
Doświadczenia przeprowadzone na goździkach, uprawianych w podłożu naturalnie zakażonych przez F. axysporum f. sp. dianthi, wykazały, że biopreparat zastosowany bezpośrednio po sadzeniu ogranicza rozwój choroby o około 50%. Antifung może być również stosowany do ochrony roślin przed patogenami liści, między innymi przed mączniakiem prawdziwym. Efekt oddziaływania biopreparatu na tą chorobę można porównać z wieloma fungicydami.
Wnioski:
- Antifung 20 SL jest biopreparatem o bardzo szerokim zakresie oddziaływania na grzyby chorobotwórcze.
- Biopreparat w stężeniu 12,5 i dawce 2-3 l cieczy na m2 może być stosowany przez działkowców i miłośników roślin ozdobnych do ochrony nasadzeń przed zgorzelą zgnilakową, fytoftorazę i fuzariozą.
- Zastosowany do opryskiwania, Antifung chroni rośliny przed mączniakiem prawdziwym.
Prof. dr hab. Leszek Orlikowski Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa Skierniewice
